สังคมเครือข่ายที่พึงประสงค์
พรรณี ชุติวัฒนธาดา
        สังคมการใช้เครือข่ายเป็นสังคมใหม่  เมื่อมีสังคมใหม่ปัญหาหลายอย่างทางด้านสังคมก็ตามมา โดยเฉพาะมีผู้แปลกปลอม ผู้มองผลประโยชน์ของตัวเองเป็นหลัก ตลอดจนผู้ประพฤติมิชอบหลายรูปแบบ
เกิดขึ้นบนเครือข่าย ตั้งแต่การเป็นแฮกเกอร์ การเป็นผู้ลักลอบใช้ทรัพยากรของผู้อื่นหรือก่อความวุ่นวาย ความไม่สงบสุขต่าง ๆ การที่ผู้ใช้งานเครือข่ายและคอมพิวเตอร์เคารพสิทธิซึ่งกันและกัน เอื้ออาทรต่อกัน ไม่เอาเปรียบ หรือคำนึงถึงผลประโยชน์ตนเองอย่างเดียวโดยไม่ดูคนรอบข้าง จึงเป็นการช่วยสร้างสรรค์ ให้สังคมเครือข่าย เป็นสังคมที่ดี นำความสุขในการใช้ มาสู่ทุกคน

เราจะช่วยให้สังคมชาวเครือข่ายเป็นสังคมที่ดีได้อย่างไร ?
        โดยหลักการ  ทุกคนต้องการความสงบสุข แต่หลายคนอาจจะลืม และมองตนเองเป็นศูนย์กลางมากไป ดังนั้นหลักปฏิบัติที่ดีอย่างหนึ่ง ที่น่านำมาปฏิบัติคือ

"หากตนเองไม่ต้องการ หรือไม่พึงประสงค์เช่นไร ก็อย่าปฏิบัติเยี่ยงนั้นกับผู้อื่น" การดำเนินการใดๆบนเครือข่ายจะต้องคำนึงถึงผู้ที่ใช้งานร่วมด้วย และต้องแบ่งปันทรัพยากรบางอย่าง  ที่จำกัดระหว่างกัน  หลักการที่สำคัญที่น่าจะพิจารณาประกอบด้วย คือ พึงยึดถือและปฏิบัติตนตาม กฏระเบียบของหน่วยงาน และข้อกำหนดของผู้ดูแลเครือข่าย เนื่องจากทรัพยากรเครือข่ายเป็นของที่ให้บริการ  ร่วมกัน    ทุกเครือข่ายมีกฏระเบียบ และข้อบังคับบางอย่าง  ดังนั้นพึงศึกษา และทำความเข้าใจกับ กฏระเบียบ และจะต้องปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด อย่าดำเนินการละเมิดสิทธิ์ผู้อื่น เคารพสิทธิ์ซึ่งกันและกัน โดยปกติแล้วผู้ใช้งานเครือข่าย จะมีสิทธิของตนเองอยู่ เช่น การใช้บัญชีชื่อ การใช้โควต้า การดำเนินงานต่าง ๆ    เพื่อประโยชน์ของตนเองภายใต้สิทธิที่ตนเองมีอยู่ เป็นการชอบธรรม  สิทธิเหล่านี้มีการจัดสรรและแบ่งปัน  ตามความเหมาะสม และเพื่อประโยชน์ร่วมกัน

"ไม่พึงละเมิดหรือกระทำการใช้ทรัพยากรของส่วนรวมโดยถือสิทธิ์คิดว่าเป็นของตน"
        ทรัพยากรหลายอย่างเป็นของหน่วยงานหรือของส่วนรวม การดำเนินการจึงมีลักษณะใช้ร่วมกัน    ทรัพยากรบางอย่างเป็นของหน่วยงาน  ทั้งทางด้านกฏหมายและหลักปฏิบัติ  ผู้ใช้เป็นเพียง ผู้ขอใช้เท่านั้น เช่น หมายเลขไอพี ที่ใช้เป็นของหน่วยงาน การนำหมายเลขไอพีไปจดทะเบียนชื่อ เป็นอย่างอื่น โดยมิได้ขออนุญาต หน่วยงาน ถือว่าเป็นการขโมยทรัพยสินหน่วยงานไปใช้ประโยชน์เพื่อส่วนตน

"ความสุภาพ"
        ในการดำเนินการร่วมกัน การส่งข้อความระหว่างกันตั้งแต่เรื่องอีเมล์ chat  ICQ ตลอดจนเว็บบอร์ด พึงระลึกเสมอว่า ได้ปฏิบัติต่อผู้อื่น ดังนั้นจึงต้องปฏิบัติโดยสุภาพและเคารพซึ่งกันและกัน ข้อความบางอย่าง เช่นในเว็บบอร์ดอาจจะกระทบสร้างความเสียหายให้กับผู้อื่นได้ โดยข้อความที่เขียนอาจจะเป็น การกล่าวหา หรือทำให้ผู้อื่นเสียหาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเขียนโดยไม่ลงชื่อจริง แต่ว่ากล่าวทำให้ผู้อื่นเสียหายเป็นสิ่งไม่ควร กระทำอย่างยิ่ง

"หลีกเลี่ยงการปฏิบัติที่อาจสร้างปัญหาให้กับส่วนรวม"
        การดำเนินงานบนเครือข่ายมีปัญหาได้หลายอย่างที่จะกระทบต่อส่วนรวม การส่งสแปมเมล์ การส่งอีเมล์ ลูกโซ่ การส่งอีเมล์ขนาดใหญ่เป็นจำนวนมาก ที่อาจจะทำให้ระบบโดยส่วนรวมทำงานช้าลง การเอฟทีพีหรือ ดาวน์โหลดข้อมูลมากเกินความจำเป็น เป็นต้น

"ช่วยดูแลและลดปัญหาให้กับส่วนรวม"
        ในปัจจุบันปัญหาที่เกี่ยวข้องกับไวรัส และเวิร์มบนเครือข่ายมีสูงมาก ดังนั้นผู้ใช้พึงต้องระมัดระวังตนเอง และติดตามเรื่องราวเกี่ยวกับปัญหาไวรัส หมั่นตรวจสอบและสแกนหาไวรัส เพราะหากตนเองติดไวรัสจะมีการส่ง ข้อมูลออกไปในเครือข่ายอีกเป็นจำนวนมากและสร้างปัญหาให้กับผู้อื่นได้อีกด้วย

"ช่วยเป็นหูเป็นตาให้กับผู้ดูแลระบบ"
        ผู้ใช้งานในระบบมีเป็นจำนวนมาก จึงยากที่จะดูแลได้ทั่วถึง ขณะเดียวกันผู้ใช้สามารถช่วยเป็นหูเป็นตา หากพบเห็นสิ่งผิดปกติใด ควรจะแจ้งให้กับผู้ดูแลระบบทราบ การดำเนินการในปัจจุบันมีปัญหาเกี่ยวกับมิจฉาชีพ ผู้แอบอ้างใช้ระบบ ตลอดจนปัญหาแฮกเกอร์ ผู้ก่อกวนระบบ     หากผู้ใช้งานช่วยเป็นหูเป็นตา สังเกตสิ่งผิดปกติ ก็จะช่วยได้อีกทางหนึ่ง เช่น สังเกตดูว่ามีใครแอบอ้างใช้บัญชีรายชื่อของเราหรือไม่ ซึ่งสามารถตรวจสอบดู จากสถิติการใช้ของตนเองได้

        สังคมชาวเครือข่ายอาจเป็นสังคมใหม่ แต่สังคมใหม่นี้เติบโตรวดเร็วมาก และมีผู้ใช้รวมกันหลายร้อยล้านคน  ย่อมมีปัญหาต่างๆ นาๆ เกิดขึ้นได้ หากพวกเราช่วยกัน ก็จะทำให้มีการใช้ทรัพยากรที่จำกัดนี้ร่วมกันอย่างมี ปัญหาน้อยที่สุด และเกิดความสุขในการใช้งานได้

..........การมีความสุขกับการใช้เครือข่าย  คือสิ่งพึงปรารถนาของผู้คนในสังคมนี้  ไม่ใช่หรือ ?..........


21 ธันวาคม 2544.